Կար-չկար , աշխարհում մի մեծ ու գեղեցիկ քար կար: Նրա մոտով հոսող առուն փայլելու աստիճան հղկել էր նրա կողքերը, որոնք փայլում էին արևի տակ: Բայց ժամանակի հետ առուն չորացավ, իսկ քարը շարունակում էր բլրակին պառկած մնալ: Նրա շուրջը լայնարձակ տարածություն էր բարձր խոտերի ու դաշտային վառ ծաղիկների համար:Վերևից շատ լավ երևում էր ներքևում անցնող սալարկված ճանապարհը, որի եզրին խճաքարերի ու գլաքարերի կույտն էր: Առանց ուրախ առվակի սովորական խոխոջյունի մենակ մնացած քարը սկսեց ավելի ու ավելի հաճախ նայել ներքև՝ ճանապարհին, որտեղ մշտական աշխուժություն էր տիրում: Մի անգամ նա այնքան տխուր էր, որ չդիմացավ ու բացականչեց.-Ամբողջ կյանքս հո միայնակ չեմ անցկացնելու: Խոտերից ու ծաղիկներից ի՞նչ օգուտ: Շատ ավելի խելամիտ է կողք կողքի ապրել իմ եղբայրակիցների հետ բանուկ ճանապարհի վրա, որտեղ կյանքը եռում է:
Այդ ասելով՝ նա շարժվեց իր վաղուցվա տեղից ու գլխապատառ գլորվեց ներքև, մինչև հայտնվեց ճանապարհին՝ նույնպիսի քարերի մոտ, ինչպիսին ինքն էր: Ով ասես, որ չէր անցնում ճանապարհով: Էլ սայլերի երկաթյա շրջանակներով անիվները, էլ ձիերի, կովերի, ոչխարների, այծերի սմբակները, էլ հեծյալների պճնազարդ երկարաճիտ կոշիկները, էլ մեխերով գամված գյուղացիների ամուր մաշիկները:Քարը ճանապարհին հրմշտոցի մեջ հայտնվեց, որտեղ նրան կոպտորեն մի կողմ էին շպրտում, տրորում էին, փշուր-փշուր էին անում, ցեխի շիթերն էին թափում վրան: Իսկ երբեմն էլ նա մինչև ականջները աղտոտվում էր կովի թրիքով:Ո՞ւր կորավ նրա երբեմնի գեղեցկությունը: Հիմա նա տխրությամբ նայում էր վեր՝ բլրակին, որի վրա մի ժամանակ խաղաղ պառկած էր ՝ շրջապատված ծաղիկների ու տարբեր խոտերի բուրմունքով: Նրան այլևս ոչինչ չէր մնում անելու, քան ապարդյուն երազել կորցրած հանգստությունը վերադարձնելու մասին: Իզուր չեն ասում. ,,Մեր ունեցածը չենք պահպանում, իսկ կորցնելուց հետո լաց ենք լինում,,:
Հեղինակ՝ Լեոնարդո դա Վինչի
Առաջադրանքներ
1.Գրի՛ր տրված բառերի բացատրությունը՝ հղկել, լայնարձակ, սալարկված, պճնազարդ, ամուր, մաշիկ, աղտոտել, ապարդյուն:
Հղկել-Հարթել, կոկել
Լայնարձակ- Լայն, ընդարձակ
Սալարկված-Սալերով հատակը՝ գետինը պատված
Պճնազարդ-Շքեղազարդ, պերճազարդ
Ամուր-պինդ,կարծր
Մաշիկ-սրաքիթ կոշիկ
Առղտոտել-կեղտոտել
Ապարդյուն-անիմաստ
2.Քո կարծիքով ո՞րն է այս առակի ասելիքը:
Ստեղծագործության ասելիքն այն է․ ինչի որ հասել ես, մի ագահի պես ցանկացիր ավելին, գնահատիր և վայելիր այն ամենն, ինչ ունես, այլապես հնարավոր է կորցնես ունեցածդ։
3.Ինչպիսի մարդկանց է խորհրդանշում քարը:
Քարը խորհդանշում է ագահ, անկուշտ մարդկանց։
4.Բացատրիր հետևյալ տողը՝ Մեր ունեցածը չենք պահպանում, իսկ կորցնելուց հետո լաց ենք լինում:
Հեղինակն ուզում է ասել, որ չպահպանելով, դժգոհելով, կարող ենք կորցնել մեր ողջ ունեցածը։
5.Բացատրիր տրված համանունները(ձևով նույն են, իմաստով՝ տարբեր)՝ քանոն, այր, աղա:
Քանոն ունի երկու իմաստ, քանոն երաժշտական գործիք և քանոն չափման համար։
Այր ունի երկու իմաստ,այր քարանձավ,քարայր և այր տղա,տղամարդ։
Աղան ունի երկու իմաստ,աղա պարոն,իշխան և աղա շահագործող։
6.Հետևյալ դարձվածքների իմաստն արտահայտիր մեկ բառով:
Ջրի գին-էժանագին, կրակի գին-թանկարժեք, անկողին ընկնել-հիվանդանալ, պոչը քաշել-հրաժարվել, ոտքերն ընկնել-խնդրել, աչքը ջուր կտրել-սպասել:
7. Գրի՛ր տրված դարձվածքների հոմանիշ դարձվածքը:
Լեղաճաք լինել-լեղաճաք անել
Արյունը գլխին խփել-Գլխի կափարիչը թռնել
Աչքը ջուր կտրել-Աչքը ճամփին մնալ
Կյանքի թելը կտրվել-Կյանքը ետևը գցել
Ոտքերն ընկնել-վիզը ծռել
Արեն Համբարձումյան 